Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, yaptığı görüntülü basın açıklamasıyla gıda ürünlerinde yaşanan taklit ve tağşiş konusunda uyarılarda bulundu. “Geçtiğimiz yıl Dünya Gıda Fiyat Endeksi yaklaşık yüzde 10 gerilerken
ülkemizde 2023 yılı Aralık ayında gıda fiyat endeksi yıllık bazda yüzde 72 oranında
arttı” diyen Bayraktar, açıklamasını şöyle sürdürdü;
“2024 yılının ocak ayında aylık yüzde 5,1, artan endeks şubat ayında aylık
yüzde 8,2 artarak yıllık yüzde 71,1 seviyesinde gerçekleşti. Tüketici, artan
enflasyonun etkisini en fazla gıda fiyatlarında hissediyor. Hızla yükselen gıda fiyatları mutfak harcamalarını artırırken, alım gücünün de azalmasına sebep oluyor. Bu nedenle evdeki hesabın markete uymadığı, gıda fiyatlarının gündemden düşmediği bir dönemdeyiz. Gıda fiyatlarının artmasıyla alım gücü düşen tüketiciler daha ucuz ürünlere
yöneliyor. Bu durumu fırsat bilen bazı satıcılar gıda ürünlerinde hile ve sahtekarlığa
daha fazla başvuruyor. Gerek merdiven altı yapılan üretimlerle gerekse taklit ve
tağşiş yöntemiyle sözde ‘uygun fiyat’ adı altında satışa sunuluyor.
Son yaptığımız Ramazan ayı öncesi üretici-market fiyat çalışmamızda
zeytinyağının üreticideki 1 litre fiyatı 303 lira iken, markette 5 litrelik fiyat bin 710
liradır. Buna rağmen farklı adlar altında satılan 5 litrelik zeytinyağı internette 415
liraya kadar düşük fiyatlara satılıyor.
Çiçek balında 2023 yılı üretim maliyeti Üretici Birliği tarafından en az 111 lira
olarak belirlendi. Bilindik markalar 300 ile 500 lira arasında 1 kilogram çiçek balını
satışa sunarken internette 1 kilogram çiçek balının 140 liraya satıldığını görüyoruz.
Yine süt ürünlerinde de benzer fiyatlara şahit oluyoruz. Üretici fiyatları
ortadayken özellikle internet yoluyla satılan ürünlerin fiyatlarının bu kadar düşük
olması akıllara doğrudan taklit ve tağşişi getiriyor. Maliyetleri düşürmek amacıyla
yapılan taklit ve tağşiş artık tüketicilerimizin sağlığını tehdit eder hale geldi.
Bir taraftan artan girdi fiyatları üretim yapmayı zorlaştırırken diğer yandan gıda
ürünlerinde artan taklit ve tağşiş üreticilerimiz için ekonomik kayıplara sebep oluyor
ve bu durum ihracatımızı da olumsuz etkiliyor. Üreticilerimizin bin bir emekle ürettiği
ürünlerini her türlü hile ve sahtekârlığa karşı korumak zorundayız. Bu sebeple taklit
ve tağşişli ürünlere karşı hem üreticilerimizin emeğini korumak hem de tüketicilerimizi
bilgilendirmek adına uyarılarımızı yapmaya devam ediyoruz.”
“İftar sofraları taklit ve tağşişden uzak güvenilir gıdalarla kurulmalı”
“Sofralarda en çok tüketilen ve sağlıklı beslenmenin temelini oluşturan
zeytinyağı, tereyağı, bal ve peynir taklit ve tağşiş yapılan ürünlerin başında geliyor.
Tüketicilerin dengeli beslenmesinde önemli yeri olan ürünlerde taklit ve tağşişin
artması sağlık sorunlarına neden olurken, güvenilir gıdaya ulaşma endişesi de
artıyor.Protein kaynağı olan peynirde, süt yağı haricinde başka yağların kullanımı,
koyun ve keçi peynirlerine inek sütü karıştırılması, ürün yapısını sertleştirmek için
nişasta kullanımı, küf ve maya oluşumunu engellemek amacıyla yasaklı madde
kullanımı gibi yollara başvuruluyor.
Tereyağında süt kremasına bazı bitkisel ve hayvansal yağların ilavesinin yanı
sıra üretilen tereyağlarının gerçeğe yakın görünmesi için sarı renkli gıda boyası
ilavesi yapılıyor.
Zeytinyağında ise içeriğinin ne olduğu belli olmayan yağların katılması gibi
birçok farklı taklit ve tağşiş yöntemi kullanılıyor.
Balda, üretim aşamasından sonra şurupların katılması, farklı özellikteki kalitesiz
balların karıştırılması, düşük rutubet içeriğine sahip ballara su katılması gibi tağşişler
oldukça yaygındır.
Ayrıca, arının hiçbir katkısı olmadan tamamen kimyasal yolla, değişik şeker
şuruplarından fabrikalarda veya merdiven altı işletmelerde içeriği belli olmayan sahte
balların üretildiği de biliniyor.”
“Üreticilerimizin bin bir emekle ürettiği ürünü korumak tüm sektör
paydaşlarının görevidir”
“Taklit ve tağşişli ürün artışını engellemek sektördeki her kesimin görevidir.
Tarım sektöründe örgütlenme özellikle üretim maliyetlerinin düşürülmesi ve
üreticilerimizin daha kolay ürünlerini pazarlayabilmesi bakımından oldukça önemlidir.
Tüketicilerin, küçük üreticilerimizin emeklerini koruyan hakiki ürünleri sofralara
ulaştıran birlikler ve kooperatiflerin ürünlerini tercih etmeleri yararlarına olacaktır.”
“Taklit ve tağşişli gıdaya karşı denetimler sıklaştırılmalıdır”
“Taklit ve tağşişli ürünlerin tüketiciler tarafından anlaşılması çoğu zaman
mümkün değildir. Sahte ürünlerin çoğu ancak laboratuvarlarda analizlerle tespit
edilebiliyor.
Mübarek Ramazan ayının içinde olduğumuz bugünlerde taklit ve tağşişli gıda
ürünlerine karşı denetimler sıklaşmalı ve kesilen cezalar caydırıcı olmalıdır.
Sahtekarlık yapan firmaların kamuoyuna ifşa edilmesi, gerekirse kapatılması ve
her türlü faaliyetten men edilmesi gerekiyor. Tüketicilerin de bu konuda daha dikkatli
olması gerekiyor.
Tüketicilerimiz, alışverişlerini yaparken güvenilir markaları tercih ederek
anormal derecede düşük fiyatı olan ürünlerden kaçınmalı, şüpheli gördükleri ürünleri
yetkili makamlara bildirmelidir.
Yine internet üzerinden satışı yapılan gıda ürünlerine de ayrıca dikkat edilmesi
gerekiyor. İnternet üzerinden satılan ürünlerin nerede üretildiği ve hangi koşullarda
stoklandığı bilinmiyor. Bu nedenle insan sağlığı için tehdit teşkil eden bu ürünlerin
daha sıkı denetlenmesi ve takip edilmesi büyük önem taşıyor.”